Πάτρα: «Όχι» από Άδωνι σε ΣΔΙΤ για την αξιοποίηση του 409

      Σε φάση «κινητικότητας» -αλλά μάλλον μάταιης- βρίσκεται το ζήτημα της αξιοποίησης του πρώην 409 Στρατιωτικού Νοσοκομείου της Πάτρας, με αφορμή την εκ νέου προκήρυξη του διαγωνισμού, από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, για τη μακροχρόνια εκμίσθωσή του. Η προκήρυξη, που προβλέπει μίσθωση 50+20 ετών και ετήσιο μίσθωμα εκκίνησης τα 216.000 ευρώ, επαναφέρει δυνητικά στη δημόσια συζήτηση τη δυνατότητα να αποκτήσει η πόλη μία νέα χρήσιμη και λειτουργική δομή, με έμφαση σε υπηρεσίες υγείας. Ανάμεσα στις προτάσεις που έχουν κατατεθεί από τοπικούς παράγοντες, ξεχωρίζει εκείνη που προβλέπει τη δημιουργία μονάδας φροντίδας ασθενών τελικού σταδίου – «μιας δομής που λείπει από την περιοχή και για την οποία εκτιμάται ότι υπάρχει κοινωνική ανάγκη και ιατρικό έρεισμα».

Μόνο υγειονομική δομή

    Το στοιχείο που διαφοροποιεί την περίπτωση του 409 είναι ότι το ακίνητο έχει παραχωρηθεί βάσει ευεργεσίας, με τον ρητό όρο ότι η χρήση του θα παραμείνει υγειονομική. Αυτή η δέσμευση δεν μπορεί να παρακαμφθεί νομικά. Με άλλα λόγια, η εκμετάλλευση του χώρου για οποιαδήποτε άλλη χρήση -επαγγελματική, ξενοδοχειακή, εμπορική ή πολιτιστική- είναι εκτός των θεσμικών ορίων που έχει θέσει η ίδια η πράξη της δωρεάς. Συνεπώς, κάθε πρόταση αξιοποίησης του ακινήτου οφείλει να κινείται αποκλειστικά εντός του πεδίου της υγείας.

Ζητούσαν την εμπλοκή του Υπουργείο Υγείας

   Το σημείο «κλειδί» στις προτάσεις που έχουν πέσει στο τραπέζι είναι η προσπάθεια να εμπλακεί, με τον κατάλληλο θεσμικό τρόπο, το Υπουργείο Υγείας. Αυτό προτείνει η πλειοψηφία των τοπικών παραγόντων και ο Σύλλογος Πολιτικού Προσωπικού ΓΕΣ του ΚΕΤχ Πατρών, «μετά από συμφωνία μεταξύ των Υπουργείων Άμυνας και Υγείας». Όχι μέσω ιδιοκτησίας ή άμεσης διαχείρισης του ακινήτου, κάτι που δεν είναι θεσμικά εφικτό, αλλά μέσω ενός σχήματος Σύμπραξης Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ). Σύμφωνα με το σκεπτικό των εισηγητών της πρότασης, ο ιδιώτης που θα αναλάβει την επένδυση στο ακίνητο -αναγκαία και υψηλού κόστους, αφού μεταξύ άλλων προϋποθέτει κατεδάφιση του παλαιού κτιρίου και κατασκευή νέου- θα μπορούσε να έχει σοβαρό επενδυτικό κίνητρο, εφόσον γνώριζε ότι το Υπουργείο Υγείας θα είναι συνεργαζόμενος φορέας. Μία τέτοια συνεργασία θα μπορούσε να διαμορφωθεί μέσα από τη σύναψη συμβάσεων για την παροχή υπηρεσιών υγείας, πιθανώς μέσω του ΕΟΠΥΥ, ώστε η λειτουργία της μονάδας να έχει σταθερό δημόσιο χαρακτήρα και προοπτική απόσβεσης της επένδυσης.

«Δεν μπορεί να γίνει αυτό»

Ο Νεολόγος απευθύνθηκε στον Υπουργό Υγείας Άδωνι Γεωργιάδη, μεταφέροντάς του αυτή την προσέγγιση, που δεν προϋποθέτει κρατική ιδιοκτησία ή απευθείας εμπλοκή στη διαχείριση του χώρου, αλλά ενδεχόμενη συμμετοχή σε ένα συνεργατικό σχήμα. Ο Υπουργός, ωστόσο, απέκλεισε με σαφήνεια κάθε τέτοια εκδοχή. «Δεν μπορεί να γίνει αυτό, άλλωστε δεν έχουμε αρμοδιότητα», ανέφερε χαρακτηριστικά στον Νεολόγο, ξεκαθαρίζοντας πως το Υπουργείο Υγείας δεν προτίθεται να εμπλακεί ούτε άμεσα, ούτε έμμεσα στη διαχείριση ή υποστήριξη τέτοιου τύπου πρωτοβουλίας, ακόμη και υπό τη μορφή ΣΔΙΤ.

Δυσβάσταχτες οι απαιτήσεις

Η δήλωση αυτή αποτυπώνει και τη σημερινή πραγματικότητα. Το Υπουργείο Υγείας δεν έχει διοικητική δικαιοδοσία επί ακινήτων που ανήκουν στο Υπουργείο Άμυνας και δεν μπορεί να συμμετάσχει σε προγράμματα για τα οποία δεν έχει δοθεί θεσμική αρμοδιότητα ή χρήση. Επιπλέον, σε μια περίοδο με συγκεκριμένους πόρους και δημοσιονομικούς περιορισμούς, δεν υπάρχει σχετική πρόβλεψη ή σχεδιασμός για δημιουργία νέων υποδομών σε τέτοια κλίμακα, πουθενά πανελλαδικά.

Πέραν αυτών, οι τεχνικές και οικονομικές απαιτήσεις είναι δυσβάστακτες. Η κατεδάφιση του υφιστάμενου κτιρίου και η ανέγερση σύγχρονου υγειονομικού συγκροτήματος υπολογίζεται σε άνω των 12 εκατομμυρίων ευρώ, ενώ ο απαραίτητος εξοπλισμός αγγίζει τα 2 με 3 εκατομμύρια επιπλέον. Το λειτουργικό κόστος μίας τέτοιας μονάδας δεν υπολογίζεται σε λιγότερο από 800.000 ευρώ ετησίως. Οποιοσδήποτε ιδιώτης θα κληθεί να σηκώσει ένα βαρύ επενδυτικό φορτίο, χωρίς σαφές περιβάλλον απόσβεσης, εκτός εάν υπάρχει συμμετοχή του Δημοσίου σε κάποιο βαθμό.

Ο ρεαλισμός ορίζει τα όρια

Γι’ αυτό και το ΣΔΙΤ θεωρείται, από όσους γνωρίζουν το θέμα, «ως η μόνη ρεαλιστική εναλλακτική». Μια καλά οργανωμένη σύμπραξη, με καθορισμένους ρόλους και σταθερές υποχρεώσεις, «θα μπορούσε να καταστήσει τη μονάδα βιώσιμη και κοινωνικά ωφέλιμη». Όμως, αυτό το ενδεχόμενο φαίνεται αυτή τη στιγμή να μένει εκτός πεδίου δράσης. Δεν μπορεί, φυσικά, να αξιοποιείται κάθε δημόσια εγκατάσταση στη χώρα με κρατική εμπλοκή. Ούτε υπάρχουν διαθέσιμα τόσα χρήματα, ώστε να στηρίζονται όλες οι προτάσεις, ακόμη κι αν είναι αξιόλογες. Ο ρεαλισμός ορίζει τα όρια και αυτά προς το παρόν δείχνουν στενά.

Ο διαγωνισμός για την εκμίσθωση του 409 βρίσκεται σε εξέλιξη και αναμένεται να δείξει αν θα υπάρξει επενδυτής (εξαιρετικά δύσκολο) που θα αναλάβει να σχεδιάσει και να υλοποιήσει μία τέτοια επένδυση. Αν προκύψει ουσιαστικό ενδιαφέρον, με σεβασμό στη θεσμικά κατοχυρωμένη χρήση, τότε το ακίνητο μπορεί να αποκτήσει και πάλι ζωή. Αν όχι, η συζήτηση θα συνεχιστεί, με τις ίδιες αγωνίες και τα ίδια ερωτήματα.

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Νεολόγος*