Οδηγός για σύνταξη με τους όρους και τις προϋποθέσεις για εργαζόμενους που έχουν διαδοχική ασφάλιση. Την πόρτα της εξόδου από την αγορά εργασίας έως και δέκα χρόνια νωρίτερα μπορούν να ανοίξουν περισσότεροι από 30.000 ασφαλισμένοι σε όλα του ταμεία που έχουν ενταχθεί στον e-ΕΦΚΑ, κάνοντας χρήση των διατάξεων της διαδοχικής ασφάλισης. Αφορά κυρίως όσους είχαν ασφαλιστεί σε φορείς όπως το ΙΚΑ, ο ΟΑΕΕ, το ΕΤΑΑ και το Δημόσιο, αλλά βρέθηκαν εκτός των ευνοϊκών ρυθμίσεων μετά την αύξηση των ορίων ηλικίας που εισήγαγε ο νόμος 4336/2015.
Σήμερα, χάρη στη δυνατότητα εφαρμογής ευνοϊκότερων διατάξεων μέσω της διαδοχικής ασφάλισης, μπορεί να θεμελιωθεί δικαίωμα συνταξιοδότησης αρκετά νωρίτερα από τα 67 ή και τα 62 έτη με 40 έτη εργασίας, που αποτελούν τα γενικά όρια για την πλήρη και μειωμένη σύνταξη αντίστοιχα.
Δικαιούχοι
Το ευνοϊκό καθεστώς αφορά κυρίως παλαιούς ασφαλισμένους -δηλαδή όσους έχουν ασφαλιστικό χρόνο πριν από τις 31 Δεκεμβρίου 1992- οι οποίοι έχουν ασφαλιστεί διαδοχικά σε περισσότερα από ένα ασφαλιστικά ταμεία και δεν μπορούν να θεμελιώσουν δικαίωμα με τις διατάξεις του τελευταίου φορέα.
Σύμφωνα με τον δικηγόρο Διονύση Ρίζο, το δικαίωμα μπορεί να αξιοποιηθεί τόσο από μισθωτούς (ΙΚΑ) όσο και από ελεύθερους επαγγελματίες (ΟΑΕΕ-ΤΕΒΕ, ΤΑΕ, ΤΣΑ), ασφαλισμένους σε ταμεία μηχανικών, νομικών και υγειονομικών (ΕΤΑΑ-ΤΣΜΕΔΕ, ΤΣΑΥ, ΤΑΝ), καθώς και στο Δημόσιο.
Κρίσιμες λεπτομέρειες
Η αίτηση σύνταξης υποβάλλεται στον τελευταίο φορέα ασφάλισης και, εφόσον δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του συγκεκριμένου φορέα, ο e-ΕΦΚΑ εξετάζει την αίτηση μέσω εσωτερικής διαδικασίας, εφαρμόζοντας την ευνοϊκότερη νομοθεσία μεταξύ των ταμείων στα οποία έχει υπάρξει ασφάλιση. Με αυτόν τον τρόπο μπορεί να «ξεκλειδωθεί» το δικαίωμα συνταξιοδότησης ακόμη και δέκα χρόνια νωρίτερα από το γενικό όριο ηλικίας.
Για την εφαρμογή αυτής της ευνοϊκής διαδικασίας θα πρέπει:
- Είτε να έχει συμπληρωθεί το όριο ηλικίας που προβλέπει η νομοθεσία του φορέα που παρέχει τη δυνατότητα συνταξιοδότησης.
- Είτε να έχει ο ασφαλισμένος τουλάχιστον 1.000 ημέρες ασφάλισης στον ευνοϊκότερο φορέα, εκ των οποίων 300 την τελευταία πενταετία πριν από την υποβολή της αίτησης.
Θεμελίωση
Το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης καθορίζεται με βάση τη νομοθεσία ενός από τους προηγούμενους φορείς ασφάλισης, αρκεί να θεμελιώνεται δικαίωμα με τις ισχύουσες τότε διατάξεις. Ακόμα και περιορισμένος αριθμός ενσήμων από έναν φορέα μπορεί να αρκεί για την ενεργοποίηση της διαδοχικής ασφάλισης, υπό την προϋπόθεση ότι δεν πληρούνται οι όροι του τελευταίου ταμείου.
Οι ασφαλισμένοι που επιθυμούν να αξιοποιήσουν αυτή τη δυνατότητα θα πρέπει να κινηθούν προσεκτικά, καθώς οποιοδήποτε λάθος ή αστοχία κατά την υποβολή της αίτησης μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική καθυστέρηση ή ακόμη και σε απώλεια του ευνοϊκού καθεστώτος, εξαιτίας των δυσκολιών που προκαλούν η ψηφιακή μετάβαση και οι ασάφειες στις εσωτερικές διαδικασίες του e-ΕΦΚΑ.
Παραδείγματα
Η Realnews, με τη βοήθεια του δικηγόρου Δ. Ρίζου, παρουσιάζει χαρακτηριστικά παραδείγματα ασφαλισμένων που μπορούν να κάνουν χρήση των ευνοϊκών διατάξεων.
Γυναίκες ασφαλισμένες στο ΙΚΑ και στον ΟΑΕΕ για συνταξιοδότηση ως μητέρες ανηλίκων
Οι γυναίκες ασφαλισμένες αυτής της κατηγορίας μπορούν να κερδίσουν έως επτά χρόνια με τη διάταξη του ΙΚΑ για τις μητέρες ανήλκων τέκνων αντί να περιμένουν το 67ο έτος της ηλικίας τους για συνταξιοδότηση από τον ΟΑΕΕ. Για παράδειγμα:
- Ασφαλισμένη έως το 2020 στον ΟΑΕΕ, μητέρα ενός παιδιού που γεννήθηκε το 1999, είναι σήμερα 60 ετών. Εχει συμπληρώσει 25 χρόνια στο ΤΕΒΕ, ενώ είχε και στο ΙΚΑ από το 1984 έως το 1989 συνολικά 1.100 ένσημα ΙΚΑ. Η ασφαλισμένη συμπλήρωσε το 60ό έτος της ηλικίας της το 2025 και μπορεί να υποβάλει αίτηση συνταξιοδότησης στον ΟΑΕΕ, ο οποίος θα μεταβιβάσει το δικαίωμα στο ΙΚΑ, και θα μπορέσει να συνταξιοδοτηθεί αφού έχει συμπληρώσει το απαιτούμενο όριο που έθετε το ΙΚΑ για την περίπτωσή της. Σε αντίθετη περίπτωση, θα έπρεπε να συνταξιοδοτηθεί σε ηλικία 67 ετών. Αποχωρεί επτά έτη νωρίτερα.
- Έμπορος ασφαλισμένη στο πρώην ΤΑΕ για 25 χρόνια, μητέρα ενός παιδιού που γεννήθηκε το 1995, είναι σήμερα 62 ετών και συμπλήρωσε το 55ο έτος της ηλικίας της το 2018. Πριν ασφαλιστεί στον ΟΑΕΕ είχε στο ΙΚΑ συνολικά 100 ένσημα. Η ασφαλισμένη συμπλήρωσε το 60ό έτος της ηλικίας της ήδη από το 2023. Μπορεί να υποβάλει αίτηση συνταξιοδότησης στον ΟΑΕΕ, ο οποίος θα τη μεταβιβάσει στο ΙΚΑ, και θα μπορέσει να συνταξιοδοτηθεί άμεσα με πλήρη σύνταξη, αφού έχει συμπληρώσει το απαιτούμενο όριο των 61 ετών που έθετε το ΙΚΑ. Σε αντίθετη περίπτωση, θα έπρεπε να συνταξιοδοτηθεί σε ηλικία 67 ετών. Αποχωρεί πέντε έτη νωρίτερα.
Γυναίκες ασφαλισμένες στο Δημόσιο και στο ΙΚΑ για συνταξιοδότηση ως μητέρες ανηλίκων
Οι γυναίκες ασφαλισμένες αυτής της κατηγορίας μπορούν να κερδίσουν έως δέκα χρόνια συνταξιουδοτούμενες με τη διάταξη του ΙΚΑ για τις μητέρες ανήλικων τέκνων αντί του Δημοσίου αν δεν έχουν συμπληρώσει 25ετία, καθώς το ΙΚΑ απαιτούσε για την ίδια διαδικασία 18,5 έτη για τη θεμελίωση έως τις 31/12/2012. Ετσι, αντί να περιμένουν τα 40 χρόνια ασφάλισης και τα 62 ή τα 67 έτη για συνταξιοδότηση από το Δημόσιο παρουσιάζεται η ευκαιρία συνταξιοδότησης με τις διατάξεις για τις μητέρες του ΙΚΑ. Για παράδειγμα:
- Ασφαλισμένη σήμερα στο Δημόσιο με παιδιά ανήλικα το 2010, ηλικίας 59 ετών, με 33 συνολικά έτη ασφάλισης είχε και στο ΙΚΑ πριν από τη μονιμοποίησή της 600 ένσημα. Η ασφαλισμένη συμπλήρωσε το 55ο έτος της ηλικίας της και μπορεί να υποβάλει αίτηση παραίτησης και συνταξιοδότησης στο Δημόσιο, που θα μεταβιβάσει στο ΙΚΑ, και θα μπορέσει να συνταξιοδοτηθεί άμεσα αφού έχει συμπληρώσει το απαιτούμενο όριο που έθετε το ΙΚΑ για την περίπτωσή της. Σε αντίθετη περίπτωση, θα έπρεπε να συνταξιοδοτηθεί σε ηλικία 62 ετών με 40 έτη ασφάλισης ή να αναμένει την ηλικία των 67 ετών. Αποχωρεί νωρίτερα από τρία έως οκτώ έτη.
Άνδρες και γυναίκες ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ και στον ΟΑΕΕ για συνταξιοδότηση με πρόωρη/μειωμένη σύνταξη
Οι άνδρες και οι γυναίκες ασφαλισμένοι αυτής της κατηγορίας μπορούν να κερδίσουν έως πέντε χρόνια συνταξιουδοτούμενοι με πρόωρη/μειωμένη σύνταξη με τη σχετική διάταξη του ΙΚΑ αντί να περιμένουν το 67ο έτος της ηλικίας τους για συνταξιοδότηση από τον ΟΑΕΕ. Με αυτόν τον τρόπο θα κερδίσουν πέντε έτη συνταξιοδότησης. Για παράδειγμα:
- Έμπορος ασφαλισμένος στον ΟΑΕΕ για 20 χρόνια έως σήμερα συμπλήρωσε την ηλικία των 62 ετών το 2025. Είχε, πριν από την ασφάλισή του στον ΟΑΕΕ, συνολικά 30 ένσημα στο ΙΚΑ. Ο ασφαλισμένος συμπλήρωσε το 60ό έτος της ηλικίας του και μπορεί να υποβάλει αίτηση συνταξιοδότησης στον ΟΑΕΕ, ο οποίος θα τη μεταβιβάσει στο ΙΚΑ, και θα μπορέσει να συνταξιοδοτηθεί άμεσα με πρόωρη/μειωμένη σύνταξη, αφού έχει συμπληρώσει τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης που έθετε το ΙΚΑ για πρόωρη σύνταξη. Σε αντίθετη περίπτωση, θα έπρεπε να συνταξιοδοτηθεί σε ηλικία 67 ετών. Αποχωρεί πέντε χρόνια νωρίτερα και η απώλεια στην εθνική του σύνταξη θα είναι 130 ευρώ.
Άνδρες και γυναίκες ασφαλισμένοι για μικρό χρονικό διάστημα στο ΝΑΤ και κατόπιν σε άλλο ασφαλιστικό φορέα για συνταξιοδότηση με πλήρη σύνταξη
Οι άνδρες και οι γυναίκες ασφαλισμένοι αυτής της κατηγορίας μπορούν να κερδίσουν έως δέκα χρόνια συνταξιουδοτούμενοι με πλήρη σύνταξη με τη σχετική διάταξη του ΝΑΤ που είναι εξαιρετικά ευνοϊκή. Αρκούν μερικές ημέρες ασφάλισης στο ΝΑΤ και υπάρχει δυνατότητα άμεσης συνταξιοδότησης αντί να περιμένουν το 67ο έτος της ηλικίας τους. Για παράδειγμα:
- Ασφαλισμένος στο ΙΚΑ για 30 χρόνια έως σήμερα συμπλήρωσε την ηλικία των 58 ετών το 2025. Είχε, πριν από την ασφάλισή του στο ΙΚΑ, συνολικά 30 ημέρες ασφάλισης στο ΝΑΤ. Ο ασφαλισμένος του παραδείγματος συμπλήρωσε το 58ο έτος της ηλικίας του και μπορεί υποβάλει αίτηση συνταξιοδότησης στο ΙΚΑ, που θα τη μεταβιβάσει στο ΝΑΤ, και θα συνταξιοδοτηθεί άμεσα με πλήρη σύνταξη, αφού έχει συμπληρώσει τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης που έθετε το ΝΑΤ. Σε αντίθετη περίπτωση, θα έπρεπε να συνταξιοδοτηθεί σε ηλικία 67 ετών ή στα 62 με 12.000 ημέρες ασφάλισης. Αποχωρεί από τέσσερα έως εννέα έτη νωρίτερα.
- Ασφαλισμένος στον ΟΑΕΕ για 32 χρόνια έως σήμερα συμπλήρωσε την ηλικία των 60 ετών το 2025. Είχε, πριν από την ασφάλισή του στον ΟΑΕΕ, συνολικά ένα έτος ασφάλισης στο ΝΑΤ. Ο ασφαλισμένος συμπλήρωσε το 60ό έτος της ηλικίας του και μπορεί να υποβάλει αίτηση συνταξιοδότησης στον ΟΑΕΕ, ο οποίος θα τη μεταβιβάσει στο ΝΑΤ, και θα μπορέσει να συνταξιοδοτηθεί άμεσα με πλήρη σύνταξη, αφού έχει συμπληρώσει τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης. Σε αντίθετη περίπτωση, θα έπρεπε να συνταξιοδοτηθεί στην ηλικία των 67 ετών. Αποχωρεί επτά χρόνια νωρίτερα.
Διαβάστε εδώ κι εδώ το δημοσίευμα της Realnews
Της ΑΡΓΥΡΩΣ Κ. ΜΑΥΡΟΥΛΗ – ΠΗΓΗ: Realnews
