«Η μονιμότητα στο Δημόσιο δεν είναι προνόμιο, είναι θεσμική εγγύηση δημοκρατίας»

    Η πρόταση για κατάργηση της συνταγματικά κατοχυρωμένης μονιμότητας των δημοσίων υπαλλήλων, όπως εκφράστηκε από τον πρωθυπουργό, δεν αποτελεί μόνο μια διοικητική μεταρρύθμιση αλλά μια βαθιά πολιτική επιλογή με ευρύτερες δημοκρατικές συνέπειες. Η μονιμότητα δεν είναι συντεχνιακή κατάκτηση ούτε εμπόδιο αξιολόγησης. Είναι εγγύηση αμεροληψίας, σταθερότητας και προστασίας του δημόσιου συμφέροντος. Θεσπίστηκε στο Σύνταγμα του 1911 με πρωτοβουλία του Ελευθερίου Βενιζέλου, με στόχο να προστατευτεί η διοίκηση από κομματικές παρεμβάσεις και να αποκτήσει το κράτος συνέχεια και ουδετερότητα. Εκατόν δεκατέσσερα χρόνια μετά, η πρόταση άρσης της μονιμότητας επιστρέφει ως άλλοθι εξορθολογισμού, παραγνωρίζοντας τις ουσιαστικές της διαστάσεις.

    Αξίζει να αναρωτηθούμε: Σε ποιους δημόσιους υπαλλήλους αναφερόμαστε; Στους εκπαιδευτικούς που κράτησαν τα σχολεία ανοιχτά σε κρίσεις, στους γιατρούς που έδωσαν μάχη στην πανδημία, στους πυροσβέστες που παλεύουν κάθε καλοκαίρι στις φλόγες; Η μονιμότητα δεν είναι ασπίδα απέναντι στην ευθύνη. Είναι προϋπόθεση για να υπηρετούν χωρίς φόβο και χωρίς την ανάγκη πολιτικής εύνοιας.

    Θα λύσει η άρση της μονιμότητας το πρόβλημα της υποστελέχωσης των νοσοκομείων, όταν γιατροί παραιτούνται λόγω συνθηκών που δεν διασφαλίζουν αξιοπρεπή εργασία; Θα βελτιώσει τις συνθήκες των 50.000 αναπληρωτών εκπαιδευτικών, που εργάζονται με καθαρές απολαβές των 850 ευρώ και ενοίκια των 500 ευρώ; Θα ενισχύσει το έργο των πυροσβεστών, που επιχειρούν σε συνθήκες κλιματικής κρίσης με εξαντλητικά ωράρια και ανεπαρκή εξοπλισμό;

Η απομάκρυνση επίορκων υπαλλήλων προβλέπεται ήδη από τη νομοθεσία. Οι πειθαρχικοί μηχανισμοί υπάρχουν. Το ερώτημα δεν είναι αν μπορούν να απομακρυνθούν οι λίγοι που δεν επιτελούν το καθήκον τους, αλλά αν θέλουμε διοίκηση με αξιοκρατία ή ευάλωτη σε αυθαιρεσίες και πολιτικές σκοπιμότητες. Δεν θέλουμε μια δημόσια διοίκηση γεμάτη συμβασιούχους που λειτουργούν ως κομματικός στρατός του εκάστοτε βουλευτή. Θέλουμε επαγγελματίες που υπηρετούν με ανεξαρτησία, θεσμική συνέχεια και γνώση του αντικειμένου τους.

    Η συζήτηση περί μονιμότητας είναι ένα επικοινωνιακό τέχνασμα αποπροσανατολισμού από τα πραγματικά προβλήματα. Οταν η κοινωνία βιώνει την ακρίβεια, τις ελλείψεις στην Υγεία και την Παιδεία, η στοχοποίηση των δημοσίων υπαλλήλων λειτουργεί ως βολική μετατόπιση της ευθύνης.

    Η συγκυρία δεν είναι τυχαία. Η επαναφορά της συζήτησης για την άρση της μονιμότητας συμπίπτει με την επικείμενη εκδίκαση στο ΣτΕ για την επιστροφή του 13ου και 14ου μισθού. Ενα δίκαιο αίτημα που αφορά πάνω από 560.000 μόνιμους υπαλλήλους. Η στοχοποίηση του Δημοσίου επιχειρεί να ενεργοποιήσει μηχανισμούς κοινωνικού αυτοματισμού και να αλλάξει την πολιτική ατζέντα, ενοχοποιώντας εκείνους που κρατούν όρθιο το κοινωνικό κράτος. Την ίδια ώρα, η κυβέρνηση αποφεύγει να απαντήσει στα μεγάλα προβλήματα της εποχής. Η ακρίβεια πλήττει τα νοικοκυριά, η πρόσβαση στη στέγη είναι απαγορευτική, η εργασία παραμένει επισφαλής, το δημόσιο σύστημα υγείας αποψιλώνεται και το μεταναστευτικό αντιμετωπίζεται με αυταρχισμό. Σε όλα αυτά απαντήσεις δεν δίνονται. Αντίθετα, προβάλλεται η κατάργηση της μονιμότητας ως μεταρρυθμιστική τόλμη, ενώ είναι προσπάθεια συγκάλυψης των αδιεξόδων που δημιουργεί η κυβερνητική πολιτική.

   Η Ελλάδα έχει έναν από τους χαμηλότερους αριθμούς δημοσίων υπαλλήλων στην Ε.Ε. Οι μισθοί τους παραμένουν καθηλωμένοι, χωρίς προσαρμογή στις σημερινές συνθήκες. Κι όμως, απαιτείται αποδοτικότητα, χωρίς τα ελάχιστα εχέγγυα ασφάλειας.

   Η μονιμότητα ισχύει σχεδόν σε όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε., διασφαλίζοντας την ανεξαρτησία και τη συνέχεια του κράτους. Οπου καταργήθηκε, ακολούθησε επιστροφή στον κομματισμό και την αναξιοκρατία - ό,τι επιχειρήθηκε να ξεπεραστεί με τον εκσυγχρονισμό της διοίκησης.

   Το στοίχημα δεν είναι να καταργήσουμε τη μονιμότητα, αλλά να την κρατήσουμε ως θεμέλιο ανεξαρτησίας και να ενισχύσουμε την αξιολόγηση, την επιμόρφωση και τη διαφάνεια. Ενα σύγχρονο Δημόσιο λειτουργεί με λογοδοσία, όχι με φόβο.

   Η δημόσια διοίκηση είναι η ραχοκοκαλιά της κοινωνικής συνοχής. Οι άνθρωποί της αξίζουν στήριξη, όχι στοχοποίηση. Το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής υπερασπίζεται τη δημοκρατική και αξιοκρατική λειτουργία του κράτους. Η ασφάλεια της εργασίας είναι προϋπόθεση για τη διασφάλιση του κοινού καλού. Υποστηρίζουμε μια διοίκηση αξιοκρατική, ανεξάρτητη και λογοδοτούσα. Με αξιολόγηση και εμπιστοσύνη στον δημόσιο λειτουργό, όχι με εργαλειοποίηση και επισφάλεια.

   Αυτή είναι η διαφορά ανάμεσα στη μεταρρύθμιση και τη διάλυση. Αυτή είναι η ευθύνη της προοδευτικής παράταξης.

*Αναπλ. γραμματέας Ειδικής Αγωγής Τομέα Παιδείας, πολιτεύτρια Α' Αθήνας ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής, διδάκτωρ Παν. Θεσσαλίας

Αναδημοσίευση από https://www.efsyn.gr/