Από τα υψηλότερα ποσοστά χαμηλόμισθων εργαζομένων στην ΕΕ έχει η Ελλάδα, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Εurostat.
Συγκεκριμένα, το 21,7% των εργαζόμενων κατατάσσονται στους «χαμηλόμισθους», αφού λαμβάνουν τα 2/3 ή και λιγότερο από τη διάμεση μεικτή ωριαία αμοιβή. Πρόκειται για το τέταρτο υψηλότερο ποσοστό, μετά τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία και τη Λετονία.
Ο αντίστοιχος μέσος όρος στην ΕΕ των 27 είναι 14,7% και στην Ευρωζώνη 14,3%.
Το ποσοστό αυτό, αν και αισθητά χαμηλότερο από ό,τι στην Ελλάδα, κρίνεται ανησυχητικό, αφού είναι δείγμα της μισθολογικής ανισότητας, κυρίως εις βάρος των νέων και των γυναικών. Πάντως σε πανευρωπαϊκό επίπεδο τα ποσοστά των χαμηλόμισθων μειώνονται, αφού το 2018 ήταν 15,2%.
Αυξάνονται οι χαμηλόμισθοι στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα κινούμαστε στην αντίθετη κατεύθυνση από την υπόλοιπη ΕΕ. Τα ποσοστά των χαμηλόμισθων βαίνουν αυξανόμενα σε βάθος χρόνου: Το 2006 το ποσοστό όσων αμείβονταν με τα 2/3 ή λιγότερο του διάμεσου ωρομίσθιου ανερχόταν στο 15,7%. Το 2010 είχε μειωθεί στο 12,8%, το 2014 στο απόγειο της κρίσης είχε φτάσει στο 21,7% – στο ίδιο ποσοστό που κινείται και σήμερα (από 19,65% το 2022).
Στον αντίποδα οι χώρες με τα χαμηλότερα ποσοστά χαμηλόμισθων εργαζόμενων είναι η Πορτογαλία (μόλις 1,77%), η Σουηδία (4%), η Ισλανδία (4,4%) και η Φινλανδία (6,5%). Άλλες έξι χώρες (Νορβηγία, Ιταλία, Σλοβενία, Ελβετία και Γαλλία – Δανία), έχουν επίσης σχετική ομοιογένεια στην κατανομή των αμοιβών, αφού λιγότερο από 10% των εργαζόμενων θεωρούνται χαμηλόμισθοι.
Στη Βουλγαρία χαμηλόμισθοι είναι σχεδόν το 27% των εργαζόμενων, στη Ρουμανία και τη Λετονία το 23,9% και το 23,2% αντίστοιχα.
Κάτω από 5 ευρώ την ώρα
Με βάση τους τελευταίους πίνακες της Eurostat (που όμως δεν έχουν επικαιροποιηθεί από το 2022), οι Έλληνες χαμηλόμισθοι κερδίζουν κάτω από 5,3 ευρώ την ώρα μικτά – αφού το διάμεσο μεικτό ωρομίσθιο ανέρχεται στα 8 ευρώ.
Αντίστοιχα, ο Γερμανός χαμηλόμισθος πληρώνεται 12 ευρώ την ώρα (τα 2/3 των 19,4 ευρώ) και ο Ελβετός χαμηλόμισθος πάνω από 25 ευρώ την ώρα.
Κατά μέσο όρο στην Ευρωζώνη χαμηλόμισθος θεωρείται όποιος πληρώνεται 10,6 ευρώ την ώρα – τα διπλάσια από ό,τι στην Ελλάδα.
Γυναίκες και νέοι οι πιο κακοπληρωμένοι
Με βάση τα στοιχεία της Eurostat, σε πανευρωπαϊκό επίπεδο οι γυναίκες είναι πιο ριγμένες από τους άντρες σε ό,τι αφορά τους μισθούς.
Το 18,2% των γυναικών ανήκουν στους χαμηλόμισθους, έναντι 12,5% των ανδρών. Στην Ελλάδα σχεδόν η μία στις τέσσερις γυναίκες (23,4%) πληρώνεται με πέντε ευρώ την ώρα ή λιγότερα, ποσοστό που μας κατατάσσει ακριβώς στην ίδια δεινή θέση με τη Βουλγαρία.
Εκεί που η Ελλάδα κυριολεκτικά διαπρέπει στην κούρσα προς τον πάτο, είναι στις αμοιβές των νέων κάτω των 30 ετών.
Κατά μέσο όρο στην ΕΕ των 27 ο ένας στους τέσσερις νέους (25,1%) είναι χαμηλόμισθος. Στην Ελλάδα αυτό ισχύει για το 43% των νέων. Πρόκειται για τη δεύτερη χειρότερη επίδοση πανευρωπαϊκά, μετά το Βέλγιο, όπου όμως εκεί το διάμεσο μεικτό ωρομίσθιο είναι τριπλάσια από την Ελλάδα (24 ευρώ).
Εστίαση και καταλύματα πρωταθλητές στους χαμηλούς μισθούς
Η βαριά μας βιομηχανία, ο τουρισμός, είναι πρωταθλήτρια στους χαμηλούς μισθούς. Σύμφωνα με τη Εurostat οι εργαζόμενοι στις υπηρεσίες φιλοξενίας και διατροφής (accommodation and food services) βρίσκονται στην κορυφή της λίστας των χαμηλόμισθων, με το 35,1% να πληρώνονται με τα 2/3 ή λιγότερο του διάμεσου ωρομισθίου. Πρόκειται για τον κλάδο της εστίασης και των καταλυμάτων, ο οποίος στην Ελλάδα απασχολεί σχεδόν 750.000 εργαζόμενους.
Ακολουθεί από κοντά ο κλάδος των διοικητικών-υποστηρικτικών υπηρεσιών, όπου το 32% των εργαζομένων είναι χαμηλόμισθοι – ενώ σε αυτούς συμπεριλαμβάνονται και οι λεγόμενοι «ενοικιαζόμενοι» εργαζόμενοι των εργολαβικών εταιρειών.
Σημαντικό ρόλο για το ύψος του μισθού παίζει ο τύπος της σύμβασης αλλά και το εκπαιδευτικό επίπεδο. Μεταξύ των εργαζομένων με σύμβαση εργασίας ορισμένου χρόνου, το 27,2 % ήταν χαμηλόμισθοι, σε σύγκριση με το 12,6 % των εργαζομένων με σύμβαση αορίστου χρόνου.
Αντίστοιχα, το 28% των εργαζομένων με χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης έχουν χαμηλούς μισθούς, σε σύγκριση με μόλις 4,8% όσων έχουν ανώτερη και ανώτατη εκπαίδευση, και 17,5% όσων έχουν μεσαίο επίπεδο εκπαίδευσης.
Αγεφύρωτο χάσμα
Η θέση της Ελλάδας τόσο ως προς τα υψηλά ποσοστά των χαμηλόμισθων, αλλά και τη γενική συμπίεση των μισθών – που είναι οι τρίτοι χαμηλότεροι στην ΕΕ σε επίπεδο μέσων ετήσιων προσαρμοσμένων αποδοχών πλήρους απασχόλησης – φανερώνει ότι το χάσμα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο παραμένει αγεφύρωτο.
Αν μάλιστα μετρήσουμε το μισθό με όρους αγοραστικής δύναμης, είμαστε σε ακόμα χειρότερη θέση, χαμηλότερα και από τη Βουλγαρία – με βάση τα στοιχεία για το 2023.
